Het vrome kasteel

 

Het dak van het kasteel steekt uit

Boven de heesters en seringen.

Daarbinnen bij viool en luit

De blonde knapen zingen.

 

Ze hebben witte kleeren aan

Met bont bestikte zoomen,

Ze hebben lang en gouden haar,

Eng'len in kinderdroomen.

 

Ze zingen allen uit één boek,

Eén houdt het opgeheven:

‘God heeft voor ons zijn hartebloed,

Zijn hartebloed gegeven.’

 

Guitaren, luiten en viool

Waren gedempt gestemd,

Alsof onder de stemmen school

Het accompagnement.

 

En ik, die dit gedicht verhaal,

Zat in den tuin daarbuiten,

Maar dikwijls keek ik in de zaal

Door de vierkante ruiten.

 

Analyse:

Het gedicht is in vijf strofen verdeeld en de dichter heeft niet gekozen voor afwijkende typografie. Hij heeft wel eindrijm gebruikt als volgt: eerste strofe abab, tweede strofe, cbcb, derde strofe dbdb, vierde strofe efef en vijfde strofe gbgb. Er is dus duidelijk voor een gekruisde ruimschema gekozen. Martinus Nijhoff heeft ook alliteratie als rijm gebruikt, bijvoorbeeld in de tweede strofen: 'Met bont bestikte zoomen'.  Er is assonantie gebruikt in de vierde strofe: 'Waren gedempt gestemd,'

In dit gedicht komen meerdere stijlfiguren voor. De eerste en derde zin van de tweede strofe en eerste zin van de derde strofe beginen allebei met 'Ze', dit is een anafoor. In de zelfe zinnen van de tweede strofe (eerste en derde) zie je een parallelisme, de zinnen zijn op een soort gelijke manier opgebouwd. Ook is er een herhaling in de twee laatste zinnen van de derde strofe, dat god zijn hartebloed voor ons heeft en dat hij het gegeven heeft.

Nijhoff heeft ook gebruik gemaak van beeldspraak zoals een metafoor in de derde en vierde zin van de tweede strofe. Hier staat een vergelijking zonder vergelijkingswoord:

Aron